Tìm hiểu về khái niệm vỡ vỡ ven là gì

Vỡ mạch máu não có nguy hiểm hay không? Đáp án là “Có”. Bệnh vỡ phình mạch máu não có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp cấp cứu kịp thời. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các dấu hiệu vỡ mạch máu não, nguyên nhân dẫn đến vỡ mạch máu não và phương pháp điều trị để có thể phòng ngừa và can thiệp đúng cách, đồng thời bảo vệ sức khỏe và tính mạng.

Định nghĩa về đột quỵ não là gì?

Máu, oxy và chất dinh dưỡng sẽ được cung cấp cho não thông qua các cặp động mạch cảnh và động mạch đốt sống. Mỗi phút, khoảng 600-700 ml máu chảy qua động mạch cảnh và các nhánh của chúng để đến não, trong khi có khoảng 100-200 ml máu chảy qua hệ thống động mạch đốt sống.

Khi các mạch máu trong não bị tổn thương, như xơ vữa động mạch, chấn thương hoặc tổn thương vi mô của thành động mạch, sẽ có dòng chảy không bình thường xuất hiện ở vị trí phân chia của các động mạch. Kết quả là mạch máu sẽ hình thành túi phình, tức là một vị trí phình to không bình thường trên mạch máu trong não (tương tự như cao su bị mỏng trên thành ruột xe).

Các túi phình này có khả năng bị vỡ bất cứ lúc nào, tùy thuộc vào áp lực và vị trí trong não. Khi túi phình vỡ, máu sẽ chảy ra gây kích thích hoạt động não bộ và tăng áp lực nội sọ.

Không chỉ vậy, khi người bệnh bị mạch máu não vỡ, máu sẽ lan ra và kích thích màng não, gây ra sự phóng thích các chất gây hại và làm tổn thương các tế bào não. Đồng thời, cũng sẽ xảy ra hiện tượng co mạch tại vị trí vỡ, gây thiếu máu ở vùng não phía sau, gây ra tình trạng nhồi máu não. Sự xuất huyết dưới nhện (SAH) có nguy cơ tử vong lên đến 40%, đe dọa tính mạng của bệnh nhân.

Người bệnh mắc phải tổn thương mạch máu não có thể gặp phải tình trạng mất ý thức, gây tổn thương và chết hàng loạt các tế bào và mô não, dẫn đến tình trạng tay chân yếu, rối loạn ngôn ngữ, tàn phế và thậm chí có thể gây tử vong.

Có một số thống kê cho thấy, phụ nữ và đặc biệt là những người trên 55 tuổi có nguy cơ bị vỡ mạch máu não cao hơn nam giới đến 1,5 lần.

Triệu chứng suy giảm tuần hoàn não

Có thể nhận biết trường hợp người bệnh bị vỡ phình mạch máu não thông qua các dấu hiệu sau đây: (2).

Cơn đau đầu xuất hiện đột ngột và mạnh mẽ, không giảm dù đã sử dụng thuốc giảm đau.

Gặp phải hiện tượng tay chân co giật.

Tình trạng suy yếu ở cả bốn chi, thậm chí làm mất khả năng hoạt động của một nửa cơ thể.

Tê người chân tay.

Bướng bỉnh và ngoan cố.

Cảm giác muốn nôn, mửa.

Thị lực giảm sút, mắt nhạy cảm hơn với ánh sáng, có hiện tượng nhìn mờ hoặc nhìn kép.

Nói khó, mất trật tự ngôn từ.

Khó nuốt.

Rối loạn, chóng mặt và mất cân bằng.

Mất ý thức, bối rối, mất tỉnh.

Tử vong.

Triệu chứng của vỡ mạch máu não có sự tương đồng đáng kể với triệu chứng của bệnh đột quỵ, vì vỡ mạch máu não là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh đột quỵ.

Lý do gây ra suy mạch máu não

Các túi phình trong động mạch và mạch máu trở nên mỏng yếu và phình to rồi vỡ, gây ra vỡ mạch máu não. Trước đây, người ta cho rằng vỡ túi phình trong mạch máu não là do di truyền. Tuy nhiên, dựa trên các ca bệnh lâm sàng và nghiên cứu đã được tiến hành, có thể thấy rằng túi phình bị vỡ là do ảnh hưởng của một số yếu tố như: (3).

Tăng huyết áp: Huyết áp tăng cao, đặc biệt khi tăng đột ngột, có thể gây tổn thương túi phình động mạch và gây vỡ. Những người ăn nhiều muối, có rối loạn lipid máu, thường xuyên căng thẳng lo âu, thức khuya và thiếu ngủ có nguy cơ cao hơn bị vỡ phình mạch máu não.

Phình mạch máu não gây ra tình trạng túi mạch máu não phình to, mỏng, yếu, không đàn hồi và không chịu áp lực tốt, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch máu não và đe dọa tính mạng của bệnh nhân.

Vỡ mạch máu não là một tình trạng dị dạng mạch máu bẩm sinh, thường xảy ra ở trẻ em. Nó thường xuất hiện khi các vị trí nối giữa tĩnh mạch và động mạch não bị bất thường.

Bệnh mạch máu có thể làm tăng nguy cơ vỡ mạch máu não cho những người bệnh. Để điều trị bệnh này, người bệnh thường sử dụng các loại thuốc chống đông máu và thuốc điều trị u não. Ngoài ra, những người có tiền sử bệnh mạch máu não thoái hóa hoặc xuất huyết não cũng dễ bị bệnh vỡ mạch máu não hơn.

Ngoài những nguyên nhân đã được đề cập, còn nhiều yếu tố khác có thể góp phần làm tăng nguy cơ xảy ra vỡ mạch máu não, bao gồm chế độ ăn uống không lành mạnh, sử dụng chất kích thích, và sự thay đổi bất thường của thời tiết,…

Tình trạng nứt mạch máu não có nguy hiểm không?

Theo Hiệp hội Phình mạch máu não Hoa Kỳ, khoảng 50% trường hợp vỡ phình mạch máu não dẫn đến tử vong. Những người sống sót cũng gặp phải những biến chứng nghiêm trọng. Trong số đó, 66% người sống sót sau cơn vỡ phình mạch máu não đều bị tổn thương hệ thần kinh vĩnh viễn.

Các hệ quả mà bệnh nhân gặp phải khi bị vỡ mạch máu não có thể bao gồm cả những hệ quả khác nhau:

Mất ngôn ngữ, nói lắp, gặp vấn đề trong việc truyền đạt thông tin.

Liệt tay, chân hoặc mất cả bốn chi, liệt một phần cơ thể.

Co cứng khớp, khó di chuyển tay chân.

Không thể di chuyển được.

Vấn đề về khả năng nuốt.

Hỏng phổi, viêm phổi.

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Lo ngại, căng thẳng quá mức, trạng thái buồn rầu…

Trường hợp nghiêm trọng sẽ dẫn đến cái chết hoặc tình trạng sống như một cây thực vật.

Để đưa ra chẩn đoán và dự đoán tiến triển bệnh vỡ phình mạch máu não, cần xem xét tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các triệu chứng lâm sàng, vị trí của túi phòng, và mức độ chảy máu. Dựa trên những thông tin này, bác sĩ sẽ có thể xác định khả năng điều trị và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Khám lâm sàng

Để chẩn đoán bệnh vỡ phình mạch máu não, bác sĩ sẽ dựa vào bệnh sử và triệu chứng lâm sàng để xác định khả năng người bệnh bị vỡ mạch máu não.

Bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra và đánh giá các triệu chứng như méo miệng, nói động, yếu liệt tay chân, suy giảm thị lực, đau đầu dữ dội,… Để xác định tình trạng sức khỏe của người bệnh. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ thăm khám và hỏi về tiền sử bệnh, loại thuốc đang sử dụng, tiền sử bệnh gia đình,… Của người được đưa vào cấp cứu.

Các phương pháp kiểm tra, đánh giá hình ảnh y tế

Phương pháp chẩn đoán hình ảnh được sử dụng rộng rãi và hiệu quả để xác định các trường hợp bị vỡ mạch máu não. Để thực hiện việc chẩn đoán này, người bệnh có thể được yêu cầu thực hiện một loạt các xét nghiệm như chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp mạch máu não (CTA), DSA hoặc chọc dò tuỷ sống, và xét nghiệm máu. (5)

Chụp CT: Phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn này giúp phát hiện nhanh chóng các khối máu tụ trong nhu mô não hoặc các khoang màng não. Điều này giúp bác sĩ đánh giá xem người bệnh có bị vỡ phình mạch máu não hay không. Ngoài ra, kết quả chụp CT não cũng giúp đánh giá cấu trúc bên trong não để tìm phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh bị vỡ mạch máu não. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sở hữu máy CT 768 lát cắt hiện đại nhất, hỗ trợ tích cực cho quá trình chẩn đoán này.

Chụp CTA là một phương pháp chẩn đoán sử dụng để phát hiện các mạch máu bị phình vỡ hoặc đánh giá tình trạng xơ vữa động mạch trong não.

Chụp MRI là phương pháp kiểm tra chi tiết các cấu trúc não và đánh giá tình trạng mạch máu não để xác định xem người bệnh có bị vỡ mạch máu não hay không và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sử dụng máy MRI 3 Tesla, là một công nghệ mới và hiện đại, đáng tin cậy trong quá trình chẩn đoán.

Chọc dò tủy sống là phương pháp để xác định xem có sự hiện diện của máu trong dịch não tủy hay không. Từ đó, ta có thể đánh giá khả năng vỡ mạch máu não hoặc xuất huyết màng não.

Phương pháp điều trị bệnh động mạch não gãy

Vỡ phình mạch máu não là một bệnh thần kinh nguy hiểm có nguy cơ tử vong cao. Vì vậy, việc dự đoán và điều trị cấp cứu sớm sẽ giảm thiểu các biến chứng và tỷ lệ tử vong do tổn thương tế bào não, từ đó cải thiện hiệu quả điều trị và khả năng phục hồi.

Mục tiêu của việc điều trị vỡ phình mạch máu não là khắc phục tình trạng mạch máu bị vỡ và ngăn chặn tình trạng chảy máu để cứu sống người bệnh, đồng thời giảm thiểu tối đa các biến chứng có thể xảy ra. Hiện nay, có hai phương pháp chính để cấp cứu và điều trị cho người bị vỡ mạch máu não, đó là can thiệp nội mạch và phẫu thuật. Ngoài ra, cũng cần thực hiện điều trị nội khoa trong trường hợp vỡ mạch máu não để giúp bệnh nhân ổn định sức khỏe, điều trị các biến chứng và hạn chế tối đa các biến chứng kéo dài.

Điều trị bằng dược phẩm

Kết hợp thuốc và phẫu thuật hoặc can thiệp nội mạch là phương pháp điều trị thông thường. Bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc giảm đau để giảm triệu chứng đau đầu khi mạch máu não bị vỡ.

Bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng thuốc kiểm soát huyết áp trước khi phẫu thuật để giảm tình trạng chảy máu nghiêm trọng và kiểm soát áp lực nội sọ. Nếu người bệnh có tiền sử động kinh hoặc có nguy cơ co giật, cần sử dụng thêm thuốc chống động kinh.

Phẫu thuật chi tiết

Đối với các trường hợp vỡ mạch máu não, việc phẫu thuật sớm là rất quan trọng. Thời gian tốt nhất để thực hiện phẫu thuật là trong vòng 24 giờ sau khi xảy ra sự vỡ mạch máu não, và trễ nhất là trong khoảng thời gian 72 giờ. Bác sĩ sẽ xem xét tình trạng hiện tại của vỡ mạch máu não và xuất huyết não, tuổi của bệnh nhân, tiên lượng sức khỏe và khả năng phục hồi để quyết định phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Các phương pháp phẫu thuật điều trị nứt mạch máu não bao gồm:

Phẫu thuật mở hộp sọ: Kỹ thuật này thực hiện bằng cách cắt xương sọ để tạo một lỗ nhỏ trên hộp sọ. Sử dụng kính vi phẫu, xác định được vị trí mạch máu bị vỡ và sử dụng kẹp titan để gắn vào cổ túi phình. Quá trình này giúp loại bỏ túi phình ra khỏi dòng chảy máu, ngăn máu chảy vào túi phình và đảm bảo máu lưu thông bình thường trong mạch máu. Kẹp titan sẽ được cố định trong não bệnh nhân suốt đời và không được lấy ra.

Ứng dụng robot Modus V Synaptive, kết hợp với kỹ thuật chụp MRI bó sợi thần kinh (DTI), đã được Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sở hữu và áp dụng vào phẫu thuật mổ não. Đây là công nghệ hiện đại nhất được cấp phép tại Việt Nam, giúp bác sĩ nhìn thấy hình ảnh các bó dẫn truyền thần kinh tương quan với vùng não bị xuất huyết hoặc tổn thương. Nhờ đó, trong quá trình phẫu thuật mô phỏng bằng robot, phẫu thuật viên có thể tránh tiếp xúc với các bó dẫn truyền thần kinh, bảo tồn các bó sợi thần kinh và các mô não lành, từ đó giảm thiểu rủi ro biến chứng thần kinh trong và sau phẫu thuật.

Phương pháp bắc cầu động mạch não là quá trình mà bác sĩ lấy một đoạn mạch nhỏ từ cơ thể người bệnh (thường là từ dưới chân hoặc động mạch thái dương) để tạo đường đi mới cho máu qua động mạch đã vỡ. Trong trường hợp động mạch vỡ tổn thương nghiêm trọng hoặc túi phình động mạch lớn không thể tiếp cận được, biện pháp mở hộp sọ để tắc hoàn toàn dòng chảy động mạch và bắc cầu động mạch não sẽ được thực hiện.

Phẫu thuật can thiệp vào mạch não

Người bị bệnh khi gặp tình trạng tổn thương mạch máu não có thể được tiến hành can thiệp vào mạch máu bằng cách:.

Bác sĩ sẽ sử dụng nút coil để đưa ống thông vào động mạch ở bẹn và đi vào các mạch máu trong não đến vị trí mạch máu bị vỡ. Cuộn dây bạch kim sẽ được đưa vào để lấp đầy túi phình. Khi túi phình đã đầy, dòng chảy sẽ giảm dần và gây ra cục máu đông, đồng thời kín túi phình.

Đặt stent mạch não: Một phương pháp điều trị vỡ mạch máu não khác là đặt stent vào mạch máu, tạo sự hỗ trợ trong lumen của mạch máu, ngăn chặn túi phình mạch và làm thay đổi dòng chảy trong mạch não.

Ngoài ra, bác sĩ có thể quyết định tiêm thuốc giãn mạch máu co thắt nhằm phòng ngừa tình trạng co thắt mạch máu. Tỷ lệ người bệnh mắc co thắt mạch sau khi mạch máu não vỡ lên đến 70%. Vì vậy, để giảm thiểu các triệu chứng như buồn ngủ, mất tập trung, yếu đuối một phần cơ thể,… Khi gặp tình trạng co thắt mạch máu, bác sĩ sẽ proactively tiêm thuốc giãn mạch máu ngay từ đầu.

Tùy vào tình trạng sức khỏe của người bệnh, vị trí và kích thước mạch máu bị vỡ, cũng như điều kiện của cơ sở y tế, bác sĩ sẽ xem xét và chọn phương pháp điều trị phù hợp cho vỡ mạch máu não. Thời gian điều trị cũng phụ thuộc vào khả năng phục hồi của người bệnh. Thông thường, trong khoảng từ 10 đến 14 ngày đầu tiên, người bệnh sẽ được chăm sóc trong phòng đặc biệt để bác sĩ có thể theo dõi triệu chứng và can thiệp kịp thời nếu có bất thường xảy ra.

Cách ngăn ngừa sự xảy ra của cơn đột quỵ não

Để tránh việc xảy ra sự vỡ mạch máu não dẫn đến đột quỵ, có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa như:.

Thường xuyên rèn luyện thể dục, ít nhất 2-3 buổi/tuần với mỗi buổi ít nhất 30 phút.

Giữ một chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế sử dụng muối, đồ ăn giàu chất béo bão hòa và cholesterol. Tăng cường việc ăn rau và trái cây.

Không hút thuốc, giới hạn uống rượu bia.

Giữ cho huyết áp ở mức ổn định.

Nghỉ ngơi phù hợp, ngủ đủ 7-8 giờ mỗi ngày, tránh căng thẳng quá đáng.

Tự điều chỉnh thăm khám, sàng lọc bệnh lý thần kinh.

Các câu hỏi thường gặp về khi máu não bị vỡ

Có thể cứu (hoặc chữa) được vỡ mạch máu não không?

Cấp cứu kịp thời và sử dụng phương pháp điều trị phù hợp có thể giảm thiểu biến chứng và tăng khả năng điều trị thành công cho người bệnh bị vỡ phình mạch máu não. Vì vậy, việc đưa các trường hợp này đi cấp cứu sớm sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.

Khi mạch máu não bị vỡ, thời gian tồn tại của việc này là bao lâu?

Sự sống sót của bệnh nhân bị vỡ phình mạch máu não phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời gian cấp cứu, mức độ tổn thương não, tình trạng sức khỏe, chế độ dinh dưỡng và chăm sóc phù hợp.

Nếu người bệnh được cấp cứu kịp thời, khả năng sống và phục hồi của họ sẽ cao hơn. Đồng thời, người bệnh có tổn thương não nhẹ cũng có thể sống lâu hơn.

Để kéo dài thời gian sống, việc duy trì tinh thần lạc quan và tích cực trong quá trình điều trị bệnh là rất quan trọng.

Sau bao lâu thì mạch máu não bị vỡ mới khỏi?

Thời gian phục hồi của người bị vỡ mạch máu não phụ thuộc vào mức độ tổn thương não, thời gian cấp cứu và liệu người bệnh được điều trị bằng các phương pháp phù hợp hay không.

Sau khi được điều trị, người bị vỡ mạch máu não có thể mất từ vài tháng đến nhiều năm để phục hồi sức khỏe và điều trị hoàn toàn các biến chứng có thể xảy ra.

Khi nào cần thăm viếng bác sĩ?

Khi phát hiện các triệu chứng đầu tiên của vỡ mạch máu não, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán và điều trị sớm.

Để hẹn lịch khám bệnh hoặc tư vấn về sức khỏe tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ theo thông tin sau:

Một tình trạng nguy hiểm đối với tính mạng là việc mạch máu trong não bị vỡ. Để tránh tình hình này, không nên chủ quan mà cần định kỳ kiểm tra và thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Nếu có bất kỳ dấu hiệu đầu tiên, hãy đến bệnh viện ngay lập tức.